Program Bileşenleri

Tıp Eğitim Programı; Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu (UTEAK) tarafından tanımlanan yeterlilikler çerçevesinde, Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (UÇEP) içeriğini kapsayan ve İEÜTF’nin sağlığa ve tıbba bakışını yansıtan genişletilmiş bir müfredat bağlamında yapılandırılmıştır.

Program bileşenleri

İEÜTF programı üç evreden oluşan ve toplam 6 yıl süren entegre bir programdır. Bu evreler:

• Evre 1: Temel Tıp Eğitimi
• Evre 2: Klinik Tıp Eğitimi
• Evre 3: İntörnlük evreleridir.

EVRE 1

Temel Tıp Eğitimi olarak adlandırdığımız birinci evre ilk 3 yıldaki eğitimi kapsamaktadır. Bu evrenin ilk 3 yarıyılında normal yapı ve işlev (evre 1a), ikinci 3 yarıyılında ise hastalıkların mekanizmaları (patolojiler) (evre 1b) ele alınmaktadır.

Program 3 alan etrafında sarmal bir şekilde ilerlemektedir. Bunlar;

• Tıbbın bilimsel temelleri
• Tıbbın klinik temelleri
• İnsan, toplum ve gezegen alanlarıdır.

Tıbbın Bilimsel Temelleri (Scientific Basis of Medicine, SBM) ilk 3 yıl boyunca süren ve başlıca biyomedikal bilimler ile araştırma ve bilgi yönetimi temalı konuların ele alındığı eğitsel etkinliklerden oluşmaktadır. Biyomedikal bilimler çağdaş tıbbın temelini oluşturan moleküler biyoloji, anatomi, fizyoloji, histoloji, biyokimya, mikrobiyoloji, patoloji, farmakoloji gibi biyomedikal bilimlere ayrılmıştır. Bu alandaki bilgiler “temeller” (Fundamentals) ve kavram/organ-sistem blokları bağlamında organize edilmiştir.

Temeller blokları her evrenin/alt evrenin başlangıcında yer almaktadır. Bu bloklarda ilgili evrede ele alınacak öğrenme hedeflerine temel oluşturan kavramlar ele alınmaktadır. Örneğin, Temeller I bloğu evre 1a’nın başında yer alan ve yaşamın moleküler, genetik ve hücresel mekanizmalarının kapsandığı bir bloktur. Bunu izleyen kavram/organ-sistem blokları bu temel kavramlar üzerine inşa edilmiştir. Evre 1b’nin başındaki Temeller II bloğunda ise patolojik süreçlerin temel mekanizmaları, temel farmakoloji ile tıbbi mikrobiyoloji ağırlıklı olarak ele alınmaktadır. Bunu izleyen kavram/organ-sistem bloklarında bu temel kavramlar üzerine şekillenen patolojik durumlar ve tedavide kullanılan prototipik ilaçlar ele alınmaktadır. Evre 2’nin başındaki Temeller III bloğunda öğrencilerin klinik stajlarda kullanacakları tanısal tıp (görüntüleme, klinik patoloji, klinik biyokimya ve klinik mikrobiyoloji) konuları ele alınmaktadır. Evre 3’ün başındaki Temeller IV bloğunda ise öğrencilerin eğitimleri boyunca farklı bileşenlerini öğrendikleri Profesyonellik ve Etik, Liderlik ve Yönetim, Hasta Güvenliği, Kanıta-Dayalı Tıbbi Karar Verme ve Palyatif Bakım konuları bütüncül bir şekilde ele alınmaktadır.

Kavram/organ-sistem blokları (Bu bloklarda temel olarak biyomedikal bilimlere ait konular ele alınmaktadır): İlk 3 yılda (Evre 1a ve 1b) müfredat kavram/organ-sistem blokları çerçevesinde organize edilmiştir.  Bu bloklar aşağıda gösterilmektedir. Evre 1a normal yapı ve işleve odaklı iken Evre 1b’de patolojik süreçler ele alınmaktadır.

Tıbbın Bilimsel Temelleri dersleri bağlamındaki ikinci tema araştırma ve bilgi yönetimidir (Research & Information Management, RIM).  Bu başlık altında eleştirel düşünme, tıp bilişimi, biyoistatistik, epidemiyoloji ve kanıta-dayalı tıp konuları ele alınmaktadır. Konular evreler boyunca bir mantık sırasına göre ele alınsa da mümkün olduğunca kavram/organ-sistem bloklarına entegre edilmişlerdir.

Tıbbın Klinik Temelleri programının 3 bileşeni bulunmaktadır. Bunlar:

• Teknik beceriler ve işlemler
• Temel iletişim becerileri
• Klinik iletişim becerileri ve klinik akıl yürütme bileşenleridir.

Dönem 1’de teknik beceri ve işlemler, dönem 2’de iletişim becerileri ve sistem muayeneleri ve ardından gelen simüle hasta ile uygulama, dönem 3’ de ise klinik akıl yürütme eğitimi ile süren yapılandırılmış, entegre bir program uygulanmaktadır. Klinik Akıl Yürütme ayırıcı tanı yapmayı öğretmeye yönelik yapılandırılmış bir programdır. Türkiye’de bir ilk olan bu program, öğrencilerimiz tarafından çok olumlu geri bildirimler almaktadır.

İnsan, Toplum ve Gezegen alanındaki konular Evre 1’de dersin farklı bölümlerinde ele alınmaktadır. Bu konular:

• Beşeri Bilimler. Tıp ve sanat temalı bu etkinliklerde öğrencilerimiz seçilmiş roman ve tiyatro oyunlarını okumakta ve sağlığı/tıbbı ilgilendiren boyutlarını tartışmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin kültürel yetkinliklerini arttırmaya yönelik alan çalışmaları yapılmaktadır.

• Biyoetik. Evrensel etik kurallar, sözleşmeler, etik karar verme sürecine ilişkin temel bilgiler Evre 1’de aktif eğitim yöntemleri kullanılarak ele alınmaktadır.  Gezegen Sağlığı. Gezegenin sağlığını korumadan/iyileştirmeden insanların sağlığının korunamayacağı saptaması üzerine yapılandırılmış bu programda öğrenciler iklim değişikliği, biyoçeşitlilikte azalma ve çevre kirliliği gibi doğrudan insan sağlığını ilgilendiren konuları ele almaktadır. Bu bağlamda iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin temel bilgiler de edinilmektedir.
• Yaşam Biçimi Tıbbı. Beslenme, egzersiz, stres ve uyku yönetimi, cinsel sağlık, bağımlılıklar gibi yaşam biçimi tercihlerinin sağlık üzerine etkilerini ele alan yenilikçi bir programdır. Buna ek olarak öğrencilere yaşam biçimine yönelik öykü almaları öğretilmekte ve hastalıkların yönetiminde yaşam biçimi değişikliklerinin kullanımı yönünde kanıta dayalı uygulamalar öne çıkarılmaktadır. İlk evre’de öğrencilerin sağlıklarını korumak için tercih etmeleri gereken yaşam biçimi alışkanlıklarını öğrenmeleri ve uygulamaları hedeflenmektedir.
• Alan çalışmaları: Birinci yıldan başlayıp 6. yılın sonuna kadar sürmesi öngörülen bu programın farklı bileşenleri vardır. Bunlar:
  • Birinci basamakta sağlık (primary care): Bu kapsamda Sağlık Müdürlüğü ve Üniversite işbirliği ile öğrencilerin ASM (Aile Sağlığı Merkezleri) ve TSM’lerde (Toplum Sağlığı Merkezleri) önce gözlem yapmaları, daha sonra uygulamalara katılmaları  sağlanmaktadır.
  • Yaşlı Sağlığı Programı: Öğrenciler kendilerine atanan yaşlı bireylerin yanı sıra yaşlı bakım evlerini de ziyaret ederek yaşlıların sağlık sorunları ve gereksinimlerini birinci elden deneyimlemektedirler.
  • Kentsel Altyapı ve Sağlık Programı: Bu program kapsamında öğrencilerin su arıtma, çöplük, vb sağlıkla ilgili altyapıyı tanımaları sağlanmaktadır.

EVRE 2 ve EVRE 3

Klinik Tıp Eğitimi ve İntörnlük süresince klinik uygulamalar ile öğrencilerin ilk 3 yılda öğrendiklerini hasta üzerinde somutlamaları ve hasta yönetimini öğrenmeleri hedeflenmektedir.

Klinik akıl yürütme teması evre 2’de klinik eğiticiler tarafından yapılan dersler ve hasta başı uygulamalar ile sürmekte, klinik akıl yürütme basamaklarının uzaktan eğitim ile gerçekleştirilebildiği Aquifer olguları ile de desteklenmektedir. Diğer yandan, evre 2’de stajlara entegre edilmiş terapötik akıl yürütme uygulamaları yapılmaktadır. Bu amaçla Avusturalya “National Prescribing Curriculum” olguları portfolyo kapsamında ele alınmakta ve ardından farmakoloji ve ilgili klinik alandan öğretim üyeleri ile birlikte olgular tartışılmaktadır.

Yaşam biçimi teması, hastalıkların oluşumuna etkisini ve hastalıkların tedavisinde önerilmesi gereken yaşam biçimi düzenlemeleri şeklinde hasta yönetiminde ele alınmaktadır.

Biyoetik konuları klinik yıllarda özel oturumlarda tartışılmanın yanı sıra 6. sınıf başındaki “Temeller” bloğunda etik karar verme üzerine bir modül şeklinde de ele alınmaktadır.

Evre 3’de hekim adayının gözetim altında bir profesyonelden beklenen davranışları sergileyerek tıbbi durumları yönetmesi beklenir.

Tıbbın klinik temellerinde öğrencilerin; hekimlik uygulamaları için gerekli temel beceri ve işlemleri yetkin biçimde uygulayabilmeleri; hastaları, meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkin iletişim kurabilmeleri; tıbbi karar süreçlerinde kanıta dayalı ve etik kararlar verebilmeleri amaçlanmaktadır. Bu programın 3 temel bileşeni vardır. Bunlar:

• Teknik Beceriler ve İşlemler

• İletişim becerileri

• Klinik akıl yürütme

İnsan, toplum ve gezegen öğrencilerin bir doktor olarak profesyonel tutum geliştirmelerini hedeflemektedir. Başlıca bileşenleri; etik, biyoetik, hukuk, sağlık-çevre ilişkisi, beşeri bilimler ve profesyonelliktir.

Evre 3’de bu alanların tamamı klinik uygulamalarda birleştirilerek hastaya yaklaşım öğrenilecektir.

Evre 4’de hekim adayının gözetim altında bir profesyonelden beklenen davranışları sergileyerek tıbbi durumları yönetmesi beklenmektedir.